Elke fiets is uniek
Kettenreaktion Bikes | Zell unter Aichelberg, Duitsland
Duitse fabriek bouwt hightech fietsen met roestvrijstalen buizenframe en gefreesde hulpstukken: Een hoogwaardige, op maat gemaakte gravelbike van een Duitse fabrikant, met een lichtgewicht roestvrijstalen buizenframe en gefreesde onderdelen zoals stuurpen, derailleurhanger, trapashuis, kettingwiel en remschijf... - ja, die is verkrijgbaar bij het nog jonge bedrijf Kettenreaktion Bikes in het Duitse Zell unter Aichelberg. Voor het freeswerk gebruikt het bedrijf moderne 5-assige machines en het hyperMILL CAD/CAM-systeem van OPEN MIND.
Een fiets met een roestvrijstalen frame? Is die niet veel te zwaar? “Nee,” zegt Marc Gölz, en ruimt daarmee het vooroordeel uit de weg: “Daarmee kunnen racefietsen of gravelbikes met een totaalgewicht van ongeveer acht à negen kilo worden gebouwd. Bovendien biedt een dergelijk frame goede dempingseigenschappen in tegenstelling tot een carbonframe. Voor ambitieuze, gezondheidsbewuste recreatieve rijders is dit een belangrijk voordeel.”
Marc Gölz is een fietsexpert. In de jaren 2000 reed hij als prof in het T-Mobile team op de mountainbike en is tot op de dag van vandaag nauw met de wielersport verbonden gebleven. Hij droomt er al lang van om zijn eigen fiets te ontwikkelen en te bouwen: “Marc Schneider - een vriend en fietspartner sinds mijn jeugd - en ik hadden dit idee meer dan tien jaar geleden.”
Er zijn verschillende redenen waarom de twee daadwerkelijk begonnen zijn met de ontwikkeling van een hoogwaardige gravelbike op basis van een roestvrijstalen frame. “Ten eerste wordt roestvrij staal steeds populairder als materiaal voor fietsen”, legt fietsspecialist Gölz uit. “Er is hier een beetje een retro-trend aan de gang. Want rond de millenniumwisseling reden alle sterren in de Tour de France op dergelijke fietsen met roestvrijstalen frames. Maar et gaat ook om duurzaamheid. Omdat stalen onderdelen vrij gemakkelijk aan te passen, te repareren en te recyclen zijn. Bovendien bieden moderne fabricagemethoden ons meer mogelijkheden dan 25 jaar geleden om dergelijke fietsen optimaal te ontwerpen.”
Dit brengt ons bij de tweede reden: Marc Schneider is eigenaar en directeur van een bedrijf voor bewerkingsdiensten op het gebied van speciale gereedschappen, mallen, prototypen en monsters. Tien jaar geleden richtte hij Precimo GmbH & Co. KG op in Zell unter Aichelberg en nam hij het voormali”", legt de ingenieur uit. “We nemen ook graag ontwikkelingstaken op ons, een gebied waarop ik in mijn vorige baan als hoofd Ontwikkeling en Proeven veel ervaring heb kunnen opdoen.”
CAD/CAM-systeem hyperMILL en 5-assige freescentra
Precimo is een klein, succesvol bedrijf. Schneider en zijn drie gekwalificeerde medewerkers kunnen terugvallen op moderne apparatuur, zoals een drie-assig en twee vijf-assig freescentra en meerdere erodeermachines, moderne CAD-software en het CAM-systeem hyperMILL van OPEN MIND. "Naar mijn mening is dit de beste softwareoplossing voor 5-assig frezen", zegt Marc Schneider. “We hadden al een hyperMILL-licentie in huis toen we Pferdt GmbH overnamen. Intussen hebben we geïnvesteerd in een tweede werkstation, extra 5-assige modules en hyperMILL MAXX Machining. Hierdoor hebben we de voorbewerking enorm kunnen versnellen.” Met de voorbewerkingsstrategieën van het Performance-pakket hyperMILL MAXX Machining creëren de twee programmeurs die bij Precimo werken, trochoïdale gereedschapspaden die het metaalverwijderingspercentage maximaliseren en de volledige snijkantlengte van het gereedschap benutten.
Schneider en zijn collega's beschouwen de functionele en macrotechnologie van hyperMILL als bijzonder nuttig voor het versnellen van de programmering: “Zo kunnen we bestaande geometrie- en kleurinformatie in CAD - bijvoorbeeld over boringen en oppervlakken - gebruiken voor geautomatiseerde CAM-programmering en typische, terugkerende geometrieën definiëren als macro's. hyperMILL berekent vervolgens het juiste NC-programma.”
hyperMILL, de juiste strategie voor elke bewerking
Precimo vervaardigt de meest uiteenlopende producten. “Voor klanten in de cleanroomtechniek bijvoorbeeld moeten we aan de hoogste oppervlakte-eisen voldoen,” legt Schneider uit. “Dit geldt ook voor persvormen die worden gebruikt om glazen lichtgeleiders te produceren die vervolgens in tandheelkundige instrumenten worden gebruikt.” hyperMILL levert de optimale freesstrategie voor dergelijke eisen. Marc Maier, de Technical Area Sales Manager van OPEN MIND die voor Precimo verantwoordelijk is, vermeldt bijvoorbeeld de “Soft Overlap”-functie, die de oppervlaktekwaliteit in overgangsgebieden enorm verbetert.
Trouwens, het is een kleine wereld: CAM-expert Marc Maier komt net als Marc Gölz uit Weilheim an der Teck, kent hem al meer dan 25 jaar en is ook een enthousiast wielrenner en “Sleutelaar”. Hij kent ook Marc Schneider 'van vroeger', de drie delen dus veel meer dan alleen dezelfde voornaam.
Op maat gemaakte unieke producten met componenten uit de regio
Terug naar “Kettenreaktion Bikes”, zoals Gölz en Schneider hun gezamenlijke fabriek noemen, die dit jaar meer dan 20 fietsen op de markt zal brengen die individueel zijn ontwikkeld om aan de behoeften van de klant te voldoen. De twee oprichters van het bedrijf benadrukken: “Wij kopen 95 procent van alle halffabrikaten en onderdelen in Duitsland en Italië aan. Daarnaast produceren we in samenwerking met Precimo zoveel mogelijk onderdelen zelf, gefreesd uit roestvrij staal en aluminium.” Wat betreft de huidige problemen in de toeleveringsketens zien Gölz en Schneider zichzelf op de goede weg.
Het prototype van de kettenreaktion-fietsen is al lang gebouwd. Gravelbike nr. 1 is ook klaar, een op maat gemaakte fiets voor Marc Gölz, die de voormalige professionele mountainbiker nu uittest. “Ik ben echt enthousiast over het roestvrijstalen frame. Met dit veerloze wiel absorbeert het staal harde schokken van onderen een beetje, wat vooral goed is voor de wervelkolom.”
Geoptimaliseerd in 3D-CAD, geprogrammeerd met hyperMILL
Marc Gölz, die voor zijn professionele loopbaan een opleiding tot industrieel mecanicien volgde, legt uit: “We kopen de buizen gesmeed uit één blok en dubbel geconificeerd. Dit betekent dat de wanddikte aan de uiteinden ongeveer 0,9 mm bedraagt, terwijl die in het midden van de buis slechts 0,4 mm bedraagt. Door de hoge microstructuurverdichting heeft het materiaal een treksterkte van iets minder dan 1000 N/mm2 en is het dus bestand tegen alle belastingen.”
In het 3D-CAD-systeem passen de fietsspecialisten het roestvrijstalen frame aan het desbetreffende lichaam van de klant aan. In het ideale geval zijn de gegevens van een ergonomische meting beschikbaar en kunnen ze in CAD worden geïmporteerd. Afhankelijk van been- en armlengte, zitpositie en dergelijke worden de buislengtes dan aangepast - “wat bij topfietsen van carbon niet mogelijk is, omdat het frame altijd in vaste vormen wordt geproduceerd”, stelt Marc Gölz.
De roestvaststalen buizen worden machinaal op lengte gesneden en met de buisdiameter meegebogen voor (handmatig) solderen. “Het is een relatief eenvoudig proces,” zegt Marc Schneider. “Bevestigingsonderdelen zoals de stuurpen zijn veel moeilijker te produceren. We hebben dit onderdeel ontwikkeld en ontworpen als een aluminium gefreesd onderdeel. We produceren het vijfassig in twee opstellingen op ons High-Performance-Line-bewerkingscentrum Hermle C 22. We hebben het bijbehorende NC-programma uiteraard gemaakt met hyperMILL.”
Gefreesd uit het massief is een kwaliteitskenmerk
Naast de stuurpen zijn er veel onderdelen die Kettenreaktion Bikes zelf produceert, bijvoorbeeld de derailleurhanger. Dit is de naam die wordt gegeven aan het aluminium gedeelte tussen het frame en de achterderailleur, dat een vooraf bepaald breekpunt heeft om de derailleur en het frame te beschermen bij harde stoten of een val.
Marc Gölz is bijzonder trots op dit onderdeel: “Ik heb al jaren niet meer gewerkt in mijn beroep als industrieel monteur. Onze plannen met Kettenreaktion Bikes hebben mij er echter toe aangezet opleidingen te volgen voor de bediening van de machines en het CAD/CAM-systeem. Na een online training van hyperMILL van een week kon ik het derailleurhengsel programmeren. Onder andere de duidelijke, intuïtieve gebruikersinterface was heel nuttig. Frezen op de Hermle C 22 was ook geen probleem.”
Andere door Kettenreaktion Bikes ontwikkelde en bij Precimo gefreesde onderdelen zijn de uitvaleinden, d.w.z. de aan het fietsframe bevestigde bevestigingspunten voor de as van de fietsnaaf. Net zo voor trapashuis, krukas, zadelklem, kettingblad en remschijf. Marc Schneider wijst erop dat de onderdelen die door Kettenreaktion Bikes zijn ontworpen uit het massief gefreesd zijn en niet zijn: “Dit is een kwaliteitskenmerk waar we veel belang aan hechten. Daarom hebben we de oppervlakken van sommige onderdelen zo gemaakt, dat gefreesde structuren vrijwel herkenbaar zijn als designelement.” hyperMILL maakt het mogelijk. Dit komt doordat elk freespad individueel kan worden ontworpen, wat onder meer heeft geleid tot een speciaal aanbod, zoals Marc Schneider vermeldt: “Op verzoek graveren we de stuurpen met de handtekening van de klant.”
Dit alles draagt ertoe bij dat de onderdelen van Ketternreaktion in geen enkele garagewerkplaats kunnen worden nagemaakt. Dit is voor Gölz en Schneider van groot belang, omdat ze de onderdelen, die universeel bruikbaar zijn op de meeste gravel- en mountainbikes, race- en toerfietsen, ook individueel willen verkopen. Klanten kunnen er vervolgens hun bestaande fietsen mee opwaarderen en aanpassen.